نشست تخصصی صنایع دستی و هنر اسلامی و بررسی «معاصر شدن و الزامات اجتماعی» در هنرهای سنتی ایران

به گزارش روابط عمومی و اطلاع‌رسانی دانشگاه بیرجند، در این نشست که به همت دانشکده هنر و با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی و انجمن علمی صنایع دستی دانشگاه برگزار شد، دکتر محمدرضا مریدی، دانشیار دانشگاه هنر ایران، به تشریح رابطه میان هنر سنتی، صنایع دستی و جهان معاصر پرداخت و دیدگاه‌های مختلف در مواجهه با «معاصر شدن» حوزه صنایع دستی را توضیح داد.

دکتر مریدی در سخنان خود سه رویکرد عمده در برخورد با صنایع‌ دستی در دوران معاصر را معرفی و تبیین کرد.

وی نخستین رویکرد را «تداوم» دانست و گفت: در این شیوه، هنرمند می‌کوشد شیوه‌ها و روش‌های گذشته را بدون تغییر و کم‌وکاست حفظ کند. اگرچه این رویکرد به حفظ اصالت و ریشه‌های تاریخی کمک می‌کند، اما معمولاً امکان نوآوری و پاسخ‌گویی به نیازهای نسل جدید را کم‌رنگ‌تر می‌سازد و گاهی مانع پویایی هنر در جامعه معاصر می‌شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه هنر، دومین رویکرد را «بازسازی فرمالیستی» عنوان کرد و افزود: در این نگاه، هنرمند تنها به جنبه‌های شکلی و فرمی هنر سنتی توجه دارد. در نتیجه، نقش‌مایه‌ها، محتوا و نمادهای دیرینه وارد اثر نمی‌شود و بیشتر فرم‌های بصری به‌عنوان منبع الهام مورد استفاده قرار می‌گیرد. دکتر مریدی یادآور شد که این رویکرد در میان هنرمندان مدرنیست رواج بیشتری داشته است.

وی در ادامه، رویکرد سوم را «واسازی و ساخت‌شکنی» برشمرد که معمولاً از دل نظریه‌ها و نگرش‌های پست‌مدرنیستی برمی‌آید.
به گفته او، این شیوه اغلب به تکه‌تکه شدن مفهوم صنایع دستی و فاصله گرفتن از هویت سنتی و ریشه‌های تاریخی آن منجر می‌شود و ممکن است مخاطب را از معنای اصلی اثر دور کند.

دکتر مریدی همچنین با تأکید بر ضرورت توجه صنایع‌ دستی به نیازهای جامعه امروز، نقش نهادهای علمی و آموزشی را بسیار مهم توصیف کرد و افزود:اگر دانشگاه‌ها و دیگر نهادهای مسئول نقش خود را به‌درستی ایفا کنند، صنایع دستی می‌تواند مسیر طبیعی رشد، تحول و اثرگذاری خود را در جامعه معاصر پیدا کند.